O specjalnych potrzebach edukacyjnych dzieci w przedszkolu

• 

Przedszkole wykorzystuje różnorodne programy i metody w taki sposób, aby uwzględniały indywidualne potrzeby i możliwości rozwojowe, emocjonalne i społeczne dzieci oraz aby sprawić im jak najwięcej radości z faktu przebywania z rówieśnikami. Dzieci sprawne inaczej uczestniczą we wszystkich proponowanych formach zajęć na zasadzie dobrowolności, są zachęcane do udziału w zajęciach porządkowych, plastycznych, konstrukcyjnych i zajęciach dydaktycznych, uwzględniając czas trwania poszczególnych form działania od możliwości indywidualnych.

Nie wszystkie dzieci mają takie same możliwości uczenia się. W przypadkach, gdy obserwujemy trudności w uczeniu się, uwarunkowane nieprawidłowym rozwojem psychomotorycznym, somatycznym, narządów zmysłu i ruchu istnieje konieczność stworzenia specjalnych warunków sprzyjających edukacji tych dzieci.

 Dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych:

• Nie potrafią podołać wymaganiom programu nauczania powszechnie obowiązującego w szkołach.
• Wymagają specjalnych warunków edukacji, pomocy specjalistów, wyodrębnionych metod nauczania.
• Winny być uczone przez specjalnie przygotowanych nauczycieli.
• Często potrzebują indywidualnych programów, rozwiązań metodycznych i organizacyjnych.

W pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach podejmuje się działania edukacyjne i wychowawcze mające na celu:

– stymulowanie rozwoju, pobudzanie aktywności dziecka,

– wyrównywanie deficytów rozwojowych w zaburzonych sferach,

– wspomaganie rozwoju dziecka w sferach; społecznych, wychowawczych i edukacyjnych,

– kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów z rówieśnikami,

– stabilizacje emocji.

Pedagodzy pracujący z dziećmi realizują następujące zadania:

– nawiązywanie indywidualnego kontaktu z każdym dzieckiem, w stopniu zaspakajającym potrzebę bezpieczeństwa oraz usuwającym blokady poznawcze spowodowane sytuacją stresową;

– budowanie pozytywnego obrazu własnego „ja” oraz poczucia własnej wartości;

– stwarzanie sytuacji umożliwiających czynne uczestnictwo dziecka w różnych sytuacjach edukacyjnych i społecznych;

– tworzenie warunków wszechstronnej aktywności dziecka, umożliwiających przeżywanie pozytywnych efektów własnej działalności;

– wspieranie samodzielnych działań dziecka w różnych formach aktywności;

– tworzenie sytuacji zmierzających do integracji z grupą, umożliwianie dziecku odnoszenie sukcesów i aprobaty społecznej;

– uczenie postępowania zgodnego z obowiązującymi normami i zasadami kultury;

– rozwijanie poczucia odpowiedzialności;

– organizowanie sytuacji sprzyjających poznawaniu rzeczywistości społecznej i przyrodniczej

– stymulowanie rozwoju mowy;

– organizowanie zabaw i ćwiczeń kształcących procesy poznawcze, rozwijających procesy myślenia;

– rozwijanie motoryki małej i dużej.

Metody stosowane w pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych:

Metoda Dobrego Startu Marty Bogdanowicz: to metoda wzrokowo – słuchowo – motoryczna, w której odgrywają rolę trzy elementy: wzroku (wzory graficzne), słuchu (piosenka) i motoryki (odtwarzanie wzorów). Celem jej jest jednoczesne usprawnianie analizatorów: wzrokowego, słuchowego, kinestetyczno – ruchowego a także kształcenie lateralizacji, orientacji w schemacie ciała i przestrzeni. Doniosłą rolę odgrywa występujący tu element muzyczny. Wiązanie śpiewu, muzyki i plastyki aktywizuje cały układ nerwowy

Metoda ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne. Zajęcia stymulacyjno-terapeutyczne, mają nauczyć aktywnego i twórczego życia poprzez poznanie siebie i innych, zdobycie zaufania do siebie i innych, nabrania pewności siebie i wiary we własne możliwości w sytuacji aktywnego ruchu i bliskiego kontaktu z drugą osobą.

Gimnastyka umysłu Paula Dennisona: Ćwiczenia opracowane przez Dennisona poprawiają –koncentrację uwagi, koordynację wzrokowo-ruchową, oddychanie, pobudzają procesy myślowe, podnoszą ogólną sprawność ruchową, synchronizują współpracę obu półkul mózgowych, odprężają, relaksują, pomagają w łagodzeniu stresów

 Elementy metody Marii Montessori : Pedagogika  Marii  Montessori  daje  dziecku  szansę wszechstronnego rozwoju: fizycznego i duchowego oraz kulturowego i społecznego; wspiera jego spontaniczną i twórczą aktywność. Pomaga  w  rozwijaniu indywidualnych   cech   osobowości,   w   formowaniu   prawidłowego  charakteru,  zdobywaniu  wiedzy, umiejętności szkolnych i współdziałania.

Według Marii Montessori istotą wychowania jest doprowadzenie dziecka do samodzielności, niezależności od dorosłych, odpowiedzialności za siebie i świat. „DZIECKO NIE MUSI ROBIĆ CO CHCE, ALE MUSI CHCIEĆ TEGO CO ROBI” – Tak rozumiane wychowanie ma charakter pośredni. Osoby dorosłe mają za zadanie tak organizować otoczenie, by wesprzeć indywidualny rozwój dziecka. W otoczeniu mają znajdować się impulsy pobudzające do działania, dające szansę samodzielnego, skoncentrowanego działania, zgodnego z wrażliwymi fazami i aktualnymi potrzebami dziecka.

Elementy metody SI : Zajęcia metodą Integracji Sensorycznej w większości maja charakter aktywności ruchowej, która nakierowana jest na stymulację zmysłów. Są dostosowane do poziomu rozwoju dzieci i mają postać „naukowej zabawy”. Dziecko będzie zachęcane i kierowane do wykonywania aktywności, które będą wyzwalać i prowokować odpowiednie, skuteczne reakcje na bodziec sensoryczny.

Metoda Rudolfa Labana : gimnastyka twórcza (ekspresyjna) .

Dziecko wykonuje ćwiczenia zgodnie z własną inwencją, fantazją i doświadczeniem:

– wyczucie własnego ciała

– wyczucie ciężaru i czasu

– wyczucie przestrzeni

– doskonalenie płynności ruchów i wyczucie ciężaru ciała w przestrzeni i czasie

– adaptacja ruchów własnych do ruchów partnera i grupy

Zadaniom towarzyszy muzyka i rytm.

Choreoterapia Batti Strauss: metoda aktywnego słuchania muzyki, wykonywania prostych ruchów w pozycji siedzącej albo ruchów tanecznych według wskazówek nauczyciela. Można ilustrować krótkie opowiadania związane z każdym utworem muzycznym. Metoda kształci wyobraźnię dźwiękową. Słuchanie muzyki metodą Batii Strauss integruje różne formy aktywności: słuchanie, granie, tańczenie i śpiewanie.

Pedagogika Zabawy: ułatwia pracę w grupie. Proponuje działania dające członkom grupy możliwość rozwoju w atmosferze zaufania, wzajemnej akceptacji, bez względu na wiek i umiejętności, wyzwala aktywność twórczą i ciekawość, ułatwia kontakty z innymi, ze sobą i otaczającą rzeczywistością.

Relaksacja i muzykoterapia: stanowią integralny element codziennych oddziaływań dydaktyczno-wychowawczych. Ćwiczenia relaksacyjne i muzykoterapia pomagają „wyciszyć” negatywne emocje, a tym samym powodują odprężenie fizyczne , obniżają lęk, agresje- pozwalając przywrócić dziecku wewnętrzną równowagę. Metody te przyczyniają się również do lepszego zrozumienia przez dzieci własnych stanów emocjonalnych i radzenia sobie w różnych sytuacjach.

Bajkoterapia: Bajki relaksacyjne służą odprężeniu, uspokojeniu, wyciszeniu. Efekt uspokojenia uzyskujemy najczęściej dzięki wizualizacji słuchowej, wzrokowej i czuciowej. Wizualizacja rozwija wyobraźnię dziecka i wywołuje określone stany emocjonalne. Dla wzmocnienia relaksacji w tle, podczas czytania, może towarzyszyć nam spokojna muzyka. Bajki terapeutyczne pokazują, jak radzić sobie z najczęściej pojawiającymi się u dzieci emocjami: nieśmiałość, strach, zazdrość, nieumiejętność współpracy, złość, radość, smutek. Mają na celu uspokojenie emocji, obniżenie lęku, otwarcie dziecka na zmiany, akceptację własnych emocji, objaśnienie reguł otaczającego świata.